-
kłopoty z z11.12.200311.12.2003Konrad Szołajski nakręcił komedię pt. Człowiek z… (nagłe urwanie wypowiedzi po przyimku, chodzi o aluzję do Człowieka z marmuru i Człowieka z żelaza). Czy w tym tytule z jest sylabą?
Czy w wymowie pojawia się na końcu samogłoska y? Na czym polega różnica w wymowie człowiek z… i człowiek zy (na przykład człowiek pracujący dla organizacji o nazwie Zy, bo wydaje mi się, że da się tę różnicę uwzględnić w brzmieniu)? -
dyżur i ostry dyżur
11.01.202411.01.2024Szanowni Państwo,
co dokładnie oznacza dyżur?
Podstawowa definicja pojęcia dyżur wskazuje na pełnienie obowiązków i okres pełnienia.
Definicja pojęcia ostry dyżur wskazuje na okres i „obowiązek przyjmowania wszystkich chorych”, czyli raczej gotowość.
Z kolei w Kodeksie pracy (art. 1515) znajdziemy już wprost „gotowość” i wzmiankę o tym, że jest możliwe „mieć dyżur”, a nie wykonać pracy.
Dwie ostatnie definicje zdają się lekko kontrastować z pierwszą, w myśl której nie tylko gotowość jest potrzebna, ale też pełnienie. Czy w tej pierwszej definicji po średniku (lub nawet przed : ) nie miało być:
„też: okres pozostawania w gotowości do pełnienia tych obowiązków”?
Z góry dziękuję!
-
Spójnik aż 11.06.201911.06.2019Szanowni Państwo,
jaką funkcję pełni słowo aż we fragmencie wiersza Adama Mickiewicza Pieśń żołnierza?
Wstaję, aż ja w pruskiej ziemi!
Jak tam lepiej leżeć w błocie.
W chłodzie. w głodzie i na słocie,
Ale w Polszcze między swemi!
Czy mamy tu do czynienia z przypadkiem użycia partykuły aż opisanym w SJPD jako „spójnik zestawiający zdania współrzędne z uwydatnieniem niezwykłości treści jednego z nich, nagłej zmiany sytuacji itp.”?
-
Tajemniczy frazeologizm/idiom?
8.02.20248.02.2024Nazywam się Svitlana, jestem obcokrajowcem, lecz bardzo fascynuje mnie język polski.Pytanie dotyczy wyrazu frazeologicznego, a może to idiom (?), zatem co właściwie oznacza wyraz — w dobrej pralni nie krochmali się chusteczek?
Możliwe, że częściowa pisownia tego wyrazu jest niepoprawna, ale nie znalazłam żadnej wzmianki o tym wyrazie oprócz audio książki Agaty Christie "Zabójstwo Rogera Acroyda". Będę wdzięczna za wszelkie wskazówki.
Z wyrazami szacunku czytelniczka Poradni językowej.
-
Ergo od Rebeki4.05.20204.05.2020Proszę o wyjaśnienie, czym było ergo z tanga do słów A. Własta pt. „Rebeka”.
Od dawna głowię się na tym, co też ów młodzian mógł kupić… Jakiś czas temu zostałem zapytany o to przez znajomą i nie potrafiłem jej odpowiedzieć. Wspólnie doszliśmy do wniosku, że mogła być to rzecz przyziemna, która ma to kontrastować z nagłym wybuchem romantycznych uczuć Rebeki, a jednocześnie czymś przydatnym w podróży (bo przecież Wymarzony jest przejazdem).
Z góry dziękuję za odpowiedź.
Z poważaniem
Mario Kiliński
-
imiesłowowy równoważnik zdania23.03.201323.03.2013Czy poprawne są zdania typu: „Idąc do szkoły, przypomniało mi się…” albo „Idąc do szkoły, wydawało mi się…”. Czy takie konstrukcje (przypomniało mi się, wydawało mi się itp.) mają swoją nazwę? Mam z nimi kłopot z gramatycznego punktu widzenia, ponieważ czasownik jest formalnie w trzeciej osobie, ale wiemy, że przypomniało mi się znaczy tyle co 'przypomniałem sobie', więc w zasadzie wykonawcą czynności jestem ja.
-
pejoratywizacja znaczeń wyrazów23.01.201423.01.2014Według Etymologicznego słownika języka polskiego Andrzeja Bańkowskiego słowo pierdolić było przed XIX wiekiem „słowem całkiem «przyzwoitym», używanym i w salonach (dla eufonii swojej)”, co poparto cytatem z Józefa Wybickiego. Czy są w języku polskim inne słowa, które z biegiem czasu nabrały odcienia wulgarnego, nie zmieniając przy tym znaczenia?
-
Przecinki
2.07.20222.07.2022Szanowni Państwo, czy należy postawić przecinek we wskazanych miejscach: 1) Argument, że powinien oddać te rzeczy (,) nie trafił do Janka. 2) Z obawy, że nagłe wycofanie się mogło zostać upozorowane (,) porucznik nie ruszył w pościg za przeciwnikiem. 3) Za względu na to, że niewielu ludzi umiało pisać i czytać (,) miała ona też charakter elitarny. Dziękuję i pozdrawiam, A.B.
-
skutecznie uniemożliwić
29.09.202329.09.2023Czy wyrażenie „skutecznie uniemożliwić” jest poprawne?
-
Wspólnota5.12.20025.12.2002Dzień dobry,
przepraszam za niezbyt precyzyjne pytanie. Otóż chodzi mi o to, czy zastępując słowa: Unia Europejska, Piętnastka słowem Wspólnota, powinnam je zapisać dużą czy małą literą. „Nowi członkowie Wspólnoty”, „Polska będzie negocjować z Unią, ale czy uda się jej wypracować korzystne warunki wejścia do Wspólnoty?”, „Nowa oferta UE nie będzie jednak nagłym aktem szczodrości Wspólnoty ani skutkiem zabiegów polskich dyplomatów”.
Dziękuję